Të fundit
Njoftimi për media
16 dhjetor 2025
Shqipëria prezanton Profilin Kombëtar të Barazisë Gjinore 2025: Janë bërë përparime, por problemet për gratë dhe vajzat mbeten
Mëso më shumë
Njoftimi për media
10 dhjetor 2025
Sekretari i Përgjithshëm: Mesazh për Ditën e të Drejtave të Njeriut “Të drejtat e njeriut: domosdoshmëria jonë e përditshme”
Mëso më shumë
Njoftimi për media
03 dhjetor 2025
Sekretari i Përgjithshëm - Mesazh me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Personave me Aftësi të Kufizuara
Mëso më shumë
Të fundit
Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm në Shqipëri
Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm janë një thirrje globale për veprim, për t'i dhënë fund varfërisë, për të mbrojtur mjedisin dhe klimën në Tokë dhe për të siguruar që njerëzit, pavarësisht vendndodhjes, të mund të gëzojnë paqe dhe mirëqenie. Mësoni se si 19 Agjencitë e OKB-së punojnë së bashku për të mbështetur Shqipërinë për arritjen e OZHQ-ve. Klikoni mbi çdo ikonë OZHQ më poshtë:
Reportazh
29 korrik 2025
Creating Opportunities in Albania: Inclusive Work and Social Protection for All
Albania is advancing bold reforms for a more inclusive society with the “Lifelong Empowerment and Protection in Albania” (LEAP) Joint Programme, a transformative initiative powered by the Joint SDG Fund and implemented by UNDP, UNICEF, ILO and UN Women. Together, these UN agencies are working to expand social protection, enhance care services, and unlock decent employment opportunities for children, women, youth, persons with disabilities and the elderly—especially those in vulnerable situations.This programme puts people at the center—from early childhood to old age—strengthening both dignity and opportunity throughout life. But how do the various parts of this initiative come together to deliver results?Redesigning Long-Term Care Services with Dignity and Empowerment at the CoreUNDP Albania plays a pivotal role in reimagining integrated social care and employment systems to meet the needs of Albania’s most vulnerable—particularly the elderly, persons with disabilities, families of children in need, caregivers, and youth disconnected from the labor market. Albania’s aging population is growing rapidly, with nearly 20% of citizens over the age of 65. In response, UNDP is driving one of the programme’s flagship efforts: modeling Long-Term Care (LTC) services that are both dignified and employment-generating.“When care becomes recognized work, it doesn’t just change lives—it builds an economy of dignity,” said Mirjeta Ramizi, UNDP Project Manager.UNDP also supported the foundational “Aging in Albania” study, which has informed national policy and shaped the National Aging Plan (2025–2030). This research identifies gaps in access, service quality, and intergenerational support, and it is being used to pilot inclusive care models in six municipalities through CSO partnerships with organizations like ARSIS, Gruaja te Gruaja, Udhetim i Lire, Drejtesi Sociale, Instituti Liberal Pashko and YMCA. Tourism Roadmap: A Gateway to Decent Work for Youth and WomenIn parallel, UNDP has spearheaded the design of a Regional Skills Development and Employment Roadmap for the Tourism Sector in Lezhë and Vorë. The roadmap responds to high levels of youth unemployment and informality in the tourism sector by identifying key skills gaps, training needs, and employment opportunities for marginalized groups.This effort contributes directly to the programme’s target of supporting 530 women and youth with access to decent work in hospitality and care—sectors with high growth potential and social returnFrom Pilot to Policy: LEAP as a System BuilderBy embedding its pilots within national policy frameworks—such as the National Social Protection Strategy (2024–2030) and Employment and Skills Strategy (2023–2030)— LEAP’s successes go beyond short-term results. Through deep work with government, municipalities, and civil society, LEAP is helping Albania move toward a life-cycle-based social protection system that is inclusive, sustainable, and gender-sensitive.“Albania is demonstrating that care and employment systems can be redesigned together to meet today’s challenges—with equity, foresight, and human dignity at the center,” said Eno Ngjela, Programme Specialist, UNDP.Early Interventions and Child Benefit ReformUNICEF is leading the work on supporting the Ministry of Health and Social Protection developing options to introduce the Universal Child Benefit framework and providing operational support for its rollout. Meanwhile, over 450 children have already benefited from the model of Universal Progressive Home Visiting (UPHV) approach which aims to support and engage families of young children, providing a holistic and family – centered care, contributing to strengthening parenting competencies, and reaching out to the most vulnerable, making disadvantaged families more visible and facilitating access to services. These efforts aim to reduce child poverty and improve early development outcomes, especially for marginalized families.Transforming Early Childhood and accelerating the integrated model of cash and care for families in need- One Doorstep at a Time Through the Universal Progressive Home Visit (UPHV) model, trained health personnel—often nurses and social workers— ensure to outreach the families and provide early childhood services directly to families, offering guidance on parenting, child development, nutrition, and mental health. The goal is profound: ensure that every child, regardless of income, location, or status, gets a fair start in life. The Universal progressive home visit has a particular focus on identifying children and families in need and at risk and ensuring facilitating access to other public services. These visits aren’t just check-ins. They’re acts of care, trust, and transformation.“We help mothers see that they already have the power to shape their child’s future,” said one nurse-. “Sometimes all they need is someone to believe in them.”Building a Systemic Approach to Supporting Families on Economic AidEstablishing a systemic and sustainable approach to supporting families receiving economic aid requires coordinated, multi-stakeholder partnerships and a family-empowerment focus. UNICEF, in collaboration with three municipalities and local civil society organizations, is currently supporting approximately 112 families benefiting from economic assistance. This initiative not only addresses their immediate needs but also accelerates access to essential and integrated services, including healthcare, education, psychosocial counselling, employment opportunities, vocational training, and early childhood development.The core objective is to empower families to overcome social and economic barriers that limit their ability to provide for and protect their children. At the same time, the initiative invests in strengthening local service delivery systems, promoting an open-door approach among frontline professionals, and enhancing outreach to the most vulnerable and marginalized households.This integrated model serves as a pathway for transforming the economic aid scheme from a passive welfare mechanism into a proactive and inclusive support system. By fostering community-based solutions and reinforcing the capacities of both families and institutions, the model aims to create long-term impact, enabling families to transition toward greater self-reliance, resilience, and improved well-being for children.Catalyzing change towards a National Policy When Ana, a young mother from Elbasan, opened the door to a woman in a blue vest, she had no idea that it would mark the beginning of a transformation—for her, her child, and her sense of purpose.“I was lost. I didn’t know what to do or how to care for my baby,” Ana recalls in her story shared by UNICEF Albania. Like many women in Albania facing economic hardship, she lacked access to basic support. Her home was quiet—too quiet—without guidance, stimulation, or hope.That changed with the Universal Progressive Home Visits (UPHV), an initiative led by UNICEF under the LEAP Joint Programme, supported by the UN Joint SDG Fund.Ana’s story is just one among thousands—but it represents the core of what UNICEF is building through LEAP: a protective circle around every child, starting from the home, extending into community systems, and ultimately embedded in national policy.As Albania works to scale up the UCB and integrate progressive home visits nationally, UNICEF’s work is proving that early investment in families is not just smart—it’s transformative.“When we invest in a child, we invest in society. That’s the LEAP we’re making,” said Enkeleda Bregu, UNICEF Social Policy Specialist.Special attention to pupils from the economic aid programme The "Journey towards Employment" is the model supporting capacities of Vocational Training Centers (VTCs) with the development of a comprehensive curriculum and support materials on developing soft skills targeting 634 pupils from the economic aid programme and those out of education and employment receiving support from the Vocational Education and Training Centers in the municipalities of Kukës, Shkodër, Peshkopi, Bulqizë, Tiranë, Durrës, Vlorë, Sarandë, Berat, Gjirokastër. A New Beginning: The Story of Ana, a young mother’s transformation journey in ElbasanHow Integrated Support Helped One Young Mother Reclaim Her Future Through Skills, Guidance, and Hope in ElbasanThis is the story of Ana*, a young mother from Elbasan whose journey of transformation inspires hope and determination. Years ago, Ana’s education was cut short due to serious financial hardships that her family was going through. She left school before completing the 9th grade and never had the chance to attend high school becoming a young woman not in employment, education or training (NEET). For a long time, she believed that her door to learning and employment had closed forever. But change came when Ana joined the Aftësi për Punësim – Bashkëpunim për të Rinjtë në Nevojë/ Skills for Employment- Cooperation for youth in need project — a joint initiative by UNICEF, the National Agency for Employment and Skills (AKPA), and the Centre for Competitive Skills (CCS), part of the UN’s broader LEAP programme supported by the EU and partner governments. Her story is a testament to what happens when systems work together — when employment services, education, and psychosocial support come together with a shared vision“For the first time in years, Ana found herself in a supportive environment that saw her not for what she lacked, but for the potential she held. This is key to ensuring that every young person is not left behind. “- said Mirlinda Bushati, the UNICEF Education and Adolescent Specialist. Decent Work, Formalization, and a Sustainable Tourism SectorThe ILO is playing a catalytic role in addressing widespread informality in Albania’s booming tourism sector, which contributed over 8% to GDP and attracted nearly 12 million foreign visitors in 2024. In collaboration with the Ministry of Economy, Culture and Innovation—alongside government institutions, social partners, business associations, municipalities, academia, civil society, and development partners—ILO is co-developing a Roadmap for Employment and Formalization in Tourism to promote decent work and sustainable growth.“Formalizing tourism jobs isn’t just a policy shift—it’s a pathway to stability and prosperity for thousands of Albanian workers,” said Fiorela Shalsi, ILO Project Coordinator, during the national workshop on tourism formalization.The roadmap outlines four key priorities: simplifying registration and licensing, piloting incentives for small businesses and own-account workers, engaging social partners to co-design support models, and exploring tailored social insurance for seasonal workers. Grounded in European best practices and tailored to Albania’s local context, the roadmap addresses challenges such as seasonality, limited municipal capacity, and barriers to finance for small operators.Next, the ILO and its social partners will pilot selected measures to demonstrate how inclusive formalization can work in practice. This initiative complements ILO’s broader support for extending social protection, reducing informality in care and tourism, and designing Active Labour Market Programmes (ALMPs) for women and youth—paving the way for a more regulated, equitable, and sustainable tourism economy in line with EU standards and the Sustainable Development Goals.The ILO is playing a catalytic role in addressing widespread informality in Albania’s booming tourism sector, which contributed over 8% to GDP and attracted nearly 12 million foreign visitors in 2024. In collaboration with the Ministry of Economy, Culture and Innovation and Ministry of Tourism and Environment alongside government institutions, Association of Tour Operators, social partners, municipalities, academia, civil society, and development partners—ILO is co-developing a Roadmap for Employment and Formalization in Tourism to promote decent work and sustainable growth. Empowering Women Through Inclusive Employment in Albania’s Tourism SectorThe ILO is strengthening inclusive employment pathways for marginalized women and those laid off from Albania’s garment industry—one of the sectors most affected by recent economic shifts. Through a holistic support model that combines career counseling, vocational training, apprenticeships, and job placement, the ILO aims to help women transition toward more stable and rewarding work in the growing tourism sector.Following detailed field research and institutional assessments in five municipalities, the ILO identified specific regions where reintegration needs are highest. “Many of these women face structural barriers: long-term unemployment, care responsibilities, and limited access to guidance or training,” noted the director of the National Employment and Skills Agency (AKPA) in Shkodër.Building on this groundwork, the ILO will roll out targeted support in one or two municipalities, in close collaboration with national institutions and local employers. The initiative promotes decent work, reducing inequalities, and empowering women—ensuring no one is left behind.Empowering Women UN Women ensures the programme integrates gender-responsive approaches throughout. It supports the development of inclusive standards in the care sector and promotes women’s economic reintegration, especially for those exiting informal or unpaid caregiving roles. This ensures women's voices are heard in the shaping of new policies and care economy solutions.This joint programme is supported by the Joint SDG Fund. We sincerely appreciate the contributions from the European Union and the governments of Belgium, Denmark, Germany, Ireland, Italy, Luxembourg, Monaco, the Netherlands, Norway, Poland, Portugal, Republic of Korea, Saudi Arabia, Spain, Sweden, and Switzerland in accelerating progress towards the SDGs.
1 prej2
Reportazh
19 maj 2025
The 2024 Albania Progress Report of the United Nations in Albania Published
Dear partners and friends,We are pleased to present the 2024 Albania Progress Report of the United Nations in Albania (click here to access a web based version of the report). The report highlights the collective achievements in advancing the country’s journey toward the 2030 Agenda for Sustainable Development and its integration into the European Union. These efforts are guided by the Government of Albania–UN Sustainable Development Cooperation Framework (UNSDCF) 2022–2026.The accomplishments showcased in this report reflect the critical role that partnerships play in ensuring the successful implementation of the Framework, with strong and ongoing collaboration among the UN, government, the private sector, civil society, academia, and international partners. Their combined efforts have been essential to achieving these successes.Significant achievements include two transformative joint programmes financed by the Sustainable Development Goal Fund: Digital Agriculture and Rural Transformation (DART) and Lifelong Empowerment and Protection in Albania. Meanwhile, the country’s first National SDG Roadmap was successfully created, with other initiatives such as the Women Entrepreneurship Expo aiming to foster an inclusive business environment, with six companies joining the UN Global Compact and 38 pledging support for the Women’s Empowerment Principles.Our support for building the country’s human capital focuses on effectively implementing reforms in social care, education, and healthcare. Albania’s participation in the Global Accelerator on Jobs and Social Protection for Just Transition underscores its commitment to advancing labour policies, social welfare, and inclusive measures for vulnerable groups. Adoption of the Social Protection Strategy (2024–2030) and the Social Inclusion Policy (2024-2028) lays the foundation for enhanced services and the inclusion of vulnerable groups of the population. Repair and reconstruction of 66 education facilities damaged by the 2019 earthquake benefited more than 24,000 students, and training was provided for more than 1,300 teachers in inclusive education and digital learning. Investments include the establishment of 47 IT labs, 107 science laboratories, 56 psychological–nursery rooms, and 66 sports fields and gyms. Primary healthcare advancement, emergency preparedness, and effective public health management are central to Albania’s health strategy. A transparency portal and a GIS platform aim to improve planning and address infrastructure needs, while vaccination, child nutrition monitoring, and emergency preparedness have been improved.Green growth and efforts to combat climate change have driven progress in climate-smart agriculture, vocational education, and digital transformation. Employment and skills development initiatives reached thousands of individuals, while work on the green and blue economies saw gender integration in tourism, and the revitalization of Albania’s cultural heritage, with 18 cultural sites benefiting from restoration and upgraded facilities. Implementation of the groundbreaking DART aims to leverage digitalization to advance sustainability goals with systemic interventions aimed particularly at smallholder farmers. The country also advanced in fulfilling its commitments under the Montreal Protocol by implementing systems to phase out ozone-depleting substances and adopting low-global-warming technologies. Albania made progress in governance and human rights, underpinned by key policy changes and strategic interventions. The country is improving access to justice, particularly for marginalized populations. Ongoing investments in legal aid, judicial efficiency, and a child-centred approach to justice are creating a more inclusive and responsive legal system. The implementation roadmap of the Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, and the National Migration Strategy 2024–2030, is supporting the alignment of national laws with international human rights standards. Additionally, the finalization of the Population and Housing Census 2023 is a significant achievement enabling detailed analysis of trends, disparities, and needs across the population. Gender equality in Albania has been supported by a robust legal framework and improvements in key indices. The country has made notable progress in advancing gender equality and addressing violence against women and children. Support from the UN enhanced services for survivors of domestic violence, trafficking, and other forms of abuse, providing both immediate assistance and long-term empowerment for women and children from vulnerable groups. Gender-responsive budgeting has become an integral part of Albania’s financial planning. As a result, 59 per cent of budgetary programmes for 2025 now incorporate gender-specific objectives, driving more equitable resource distribution and policy implementation. Additionally, efforts to strengthen national gender equality mechanisms are bolstered by legal reforms.We extend our deepest appreciation to all our partners for their invaluable contributions and look forward to continuing our collaboration in 2025, working together to build a more resilient, inclusive, and sustainable Albania. We invite you to read our report and explore the progress made in Albania in 2024!
1 prej2
Reportazh
22 korrik 2025
Op-Ed: "Mundësia e Kohës: Fuqizimi i Epokës së Energjisë së Pastër"
Energjia ka formësuar rrugën e njerëzimit – nga zotërimi i zjarrit, në shfrytëzimin e avullit, deri në ndarjen e atomit. Sot, ne jemi në agim të një ere të re. Dielli po lind për një epokë të energjisë së pastër.Vitin e kaluar, pothuajse të gjitha kapacitetet e reja të energjisë erdhën nga burimet e rinovueshme. Investimet në energjinë e pastër arritën në 2 trilionë dollarë – 800 miliardë dollarë më shumë se karburantet fosile.Dielli dhe era tani janë burimet më të lira të energjisë në Tokë, dhe sektorët e energjisë së pastër po krijojnë vende pune, po shpejtojnë rritjen ekonomike dhe po nxisin progresin – pavarësisht se karburantet fosile ende marrin subvencione shumë më të mëdha.Vendet që ende po mbajnë fort karburantet fosile nuk po mbrojnë ekonomitë e tyre, ato po i sabotojnë ato – duke minuar konkurrencën dhe duke humbur mundësinë ekonomike më të madhe të shekullit të 21-të.Energjia e pastër sjell sovranitet dhe siguri energjetike. Tregjet e karburanteve fosile janë në mëshirën e goditjeve të çmimeve, ndërprerjeve të furnizimit dhe turbullirave gjeopolitike, siç pamë kur Rusia pushtoi Ukrainën. Por rritje çmimesh për dritën e diellit nuk ka, as mund të ketë embargo për erën, dhe pothuajse çdo komb ka mjaft burime të rinovueshme për të qenë i vetë-mjaftueshëm me energji. Përfundimisht, energjia e pastër nxit zhvillimin. Ajo mund të arrijë qindra miliona njerëz që jetojnë ende pa energji elektrike – shpejt, me kosto të ulët dhe në mënyrë të qëndrueshme, veçanërisht përmes teknologjive diellore jashtë rrjetit dhe në shkallë të vogël.Gjithë kjo bën që epoka e energjisë së pastër të jetë e pandalshme. Por tranzicioni nuk është ende aq i shpejtë ose i drejtë sa duhet. Vendet në zhvillim po mbeten prapa. Karburantet fosile ende dominojnë sistemet e energjisë, dhe emetimet po rriten ende kur ato duhet të bien për të shmangur krizën më të rëndë të klimës. Për të rregulluar këtë, ne kemi nevojë për veprime në gjashtë fronte.Së pari, qeveritë duhet të angazhohen plotësisht për të ardhmen e energjisë së pastër. Në muajt e ardhshëm, çdo vend ka premtuar të paraqesë plane të reja kombëtare të klimës – të njohura si Kontribute të Përcaktuara Kombëtare – me objektiva për dekadën e ardhshme. Këto plane duhet të jenë në përputhje me kufizimin e rritjes së temperaturës globale në 1.5 gradë Celsius, të mbulojnë të gjitha emetimet dhe sektorët, dhe të përcaktojnë një rrugë të qartë drejt energjisë së pastër. Vendet e G20, përgjegjëse për rreth 80% të emetimeve globale, duhet të udhëheqin.Së dyti, ne duhet të ndërtojmë sisteme energjetike të shekullit të 21-të. Pa rrjete dhe magazinime moderne, energjia e rinovueshme nuk mund të realizojë potencialin e saj. Por për çdo dollar të investuar në energjinë e rinovueshme, vetëm 60 centë shkojnë për rrjete dhe magazinime. Kjo raport duhet të jetë një me një.Së treti, qeveritë duhet të synojnë të plotësojnë kërkesën në rritje për energji në botë me burime të rinovueshme. Kompanitë e mëdha të teknologjisë gjithashtu duhet të luajnë rolin e tyre. Deri në 2030, qendrat e të dhënave mund të konsumojnë aq shumë energji sa konsumon Japonia sot. Kompanitë duhet të angazhohen të i fuqizojnë ato me burime të rinovueshme.Së katërti, ne duhet të vendosim drejtësi në tranzicionin e energjisë. Kjo do të thotë të mbështesim komunitetet që ende varen nga karburantet fosile për t’u përgatitur për të ardhmen e energjisë së pastër. Dhe do të thotë të reformojmë zinxhirët e furnizimit të mineraleve kritike. Sot, ato janë të mbushura me abuzime të të drejtave dhe shkatërrim mjedisor, dhe vendet në zhvillim janë të bllokuara në fund të zinxhirëve të vlerës. Kjo duhet të marrë fund.Së pesti, ne duhet të bëjmë tregtinë një mjet për transformimin e energjisë. Zinxhirët e furnizimit të energjisë së pastër janë shumë të përqëndruar dhe tregtia globale po fragmentohet. Vendet të angazhuara për erën e re të energjisë duhet të punojnë për të diversifikuar furnizimet, për të ulur tarifat mbi materialet e energjisë së pastër dhe për të modernizuar traktatet e investimeve që ato të mbështesin tranzicionin.Së gjashti dhe përfundimisht, ne duhet të drejtojmë financimet drejt vendeve në zhvillim. Afrika mori vetëm dy për qind të investimeve për të rinovueshmet vitin e kaluar, pavarësisht se ka 60% të burimeve më të mira të energjisë diellore në botë. Ne kemi nevojë për veprim ndërkombëtar – për të parandaluar që pagesat e borxhit të thajnë buxhetet e vendeve në zhvillim, dhe për të mundësuar bankat multilaterale të zhvillimit të rrisin ndjeshëm kapacitetin e tyre të huamarrjes dhe të përdorin shumë më tepër financa private. Ne gjithashtu kemi nevojë që agjencitë e vlerësimit të kreditit dhe investitorët të modernizojnë vlerësimet e rrezikut, për të marrë parasysh premtimin e energjisë së pastër, kostot e kaosit të klimës dhe rrezikun e aseteve të karburanteve fosile të mbetura.Një epokë e re e energjisë është thuajse e prekshme – një epokë ku energjia e lirë, e pastër dhe e bollshme fuqizon një botë të pasur me mundësi ekonomike, ku kombet kanë sigurinë e autonomisë energjetike, dhe dhurata e energjisë elektrike është një dhuratë për të gjithë.Ky është momenti ynë i mundësisë për të përshpejtuar ndryshimin global. Le ta shfrytëzojmë atë.
1 prej5
Reportazh
05 qershor 2025
Opinion: Thirrje Urgjente Shqipërisë për t'i Dhënë Përparësi Përshtatjes Klimatike Përballë Rreziqeve në Rritje
Shqipëria e gjen veten në udhëkryq kritik lidhur me trajtimin e krizës klimatike botërore. Ajo është ndër vendet e para evropiane sa i përket ekspozimit dhe cenueshmërisë ndaj rreziqeve natyrore dhe ngjarjeve të motit ekstrem [1]. Këto ngjarje të cilat po bëhen më të shpeshta dhe më intensive, përbëjnë kërcënim serioz për komunitetet dhe ekosistemet.Vendi përballet me mot ekstrem më të shpeshtë, përfshirë përmbytjet, thatësirat dhe valët e të nxehtit. Nga viti 1997 deri në vitin 2017, përmbytjet në rajone si Shkodra, Tirana, Vlora dhe Fieri shkaktuan 218 milion USD dëme dhe ndikuan më shumë se 550.000 banorë [2]. Agjencia Evropiane e Mjedisit gjithashtu rendit Shqipërinë si vendi me thatësirat më serioze të Evropës për dhjetëvjeçarin, ndërkohë që valët e të nxehtit shkaktuan vështirësi të mëtejshme. Rritja e nivelit të detit dhe reshjet më të dendura kërcënojnë zonat bregdetare, veçanërisht në bregdetin e jugut, ku shkalla e erozionit arrin në 20-50 cm në vit. Për shembull, bregdeti i Nartës humb 2,0-3,0 hektarë në vit [3].Komunitetet rurale që varen nga bujqësia dhe burimet natyrore ndikohen më shumë, dhe ndër to veçanërisht gratë dhe grupet e margjinalizuara. Ndryshimet klimatike përkeqësojnë pabarazitë gjinore, duke qenë se ngjarjet e motit ekstrem janë të lidhura me shkallë më të lartë të dhunës në familje në zonat e ndikuara, çka përkeqëson më tej diskriminimin kundër grave [4]. Analiza e Peizazhit të Klimës për Fëmijët në Shqipëri nga UNICEF-i thekson një mangësi kritike: shpesh politikat e klimës dhe mjedisit në vend nuk arrijnë të trajtojnë të drejtat dhe nevojat e veçanta të fëmijëve. Përmbytjet, valët e të nxehtit, cilësia e ulët e ajrit, dhe thatësirat vënë në vështirësi sistemet shëndetësore të fëmijëve, shqetësojnë arsimin, dhe thellojnë pabarazitë, çka thekson nevojën për strategji klimatike të ndjeshme për fëmijët [5]. Shqipëria po merr masa për trajtimin e këtyre vështirësive. Në vitin 2021, vendi përforcoi angazhimet e veta klimatike (Kontributet Kombëtare të Pikësynuara, ose KKP) në kuadër të Marrëveshjes së Parisit, duke u angazhuar të ulin shkarkimet e CO2-shit me 20,9% deri në vitin 2030, krahasuar me bazën fillestare të vitit 2016 [6]. Ky synim ambicioz mbështet përpjekjet botërore, por në kuadër të rritjes së temperaturave, është po aq e rëndësishme të zhvillohet aftësia ripërtëritëse përmes përshtatjes.Plani Kombëtar për Përshtatje (PKP) i hartuar me mbështetjen e UNDP-së siguron udhërrëfyesin strategjik bazuar në Vlerësimin e hollësishëm të Riskut Klimatik [7]. Ai evidenton bujqësinë, turizmin dhe zhvillimin urban si sektorët më të cenueshëm dhe që kërkojnë masa të synuara. Tetë njësi të vetëqeverisjes vendore kanë përgatitur plane për përshtatje me veprime parësore, duke siguruar që përgjigja të trajtojë ndikimet e veçanta mbi burrat dhe gratë, veçanërisht mbi gratë rurale. Tashmë është thelbësore investimet strategjike dhe zbatimi urgjent.Bazuar në përpjekjet kombëtare, Shqipëria duhet integrojë konsideratat klimatike në strategjitë sektoriale dhe të hartojë plane konkrete investimi për përshtatje. Projektet me risk të lart duhet të shmangen, dhe sistemet e fuqizimit të të dhënave për gjurmimin e ecurisë për pakësimin e karbonit janë kritike. Përgatitja e sektorëve kyçë për masat rajonale, si caktimi i çmimit të karbonit dhe harmonizimi me Sistemin e Tregtimit të Shkarkimeve të BE-së (qasje e bazuar në treg për uljen e shkarkimeve) do të përmirësojnë aftësitë ripërtëritëse në të ardhmen. Për më tepër, është kritik mobilizimi i forcave të zbatimit të ligjit për parandalimin dhe luftën kundër krimeve mjedisore, si prerja e paligjshme e lëndës drusore, trafikimi i mbetjeve dhe ndotja. Këto krime vënë në rrezik ekosistemet që shërbejnë si kundërshtarë natyrorë të karbonit, duke dobësuar aftësitë ripërtëritëse dhe penguar veprimet e efektshme klimatike. Agjencitë e Kombeve të Bashkuara në Shqipëri po bashkëpunojnë për mbështetjen e këtyre synimeve. UNDP-ja ndihmon me zbutjen, përshtatjen dhe menaxhimin e burimeve ujore, përfshirë raportet kombëtare për klimën. UNEP-i vlerëson ndikimet në ekosistem dhe mbështet rezistencën ndaj klimës në turizëm dhe zonat urbane. UNESCO përqendrohet në menaxhimin e qëndrueshëm të ujërave nëntokësore, ndërsa OBSH-ja fuqizon sistemet shëndetësore në emergjenca. UNICEF-i advokon për politikat klimatike dhe investimet që pasqyrojnë plotësisht nevojat e fëmijëve dhe të rinjve, ndërkohë që integrojnë aftësitë e gjelbra dhe njohuritë për klimën në sistemin arsimor, duke mbështetur kështu zgjidhjet e bazuara në komunitet për uljen e ekspozimit ndaj ndotjes, valëve të të nxehtit dhe pasigurisë së ujit, dhe angazhuar të rinjtë në identifikimin e zgjedhjeve vendore për pakësimin e efekteve të ndryshimeve klimatike [8]. UNODC punon në rang botëror për fuqizimin e masave ligjore për luftën kundër krimeve mjedisore si prerja e paligjshme e lëndës drusore dhe ndotja, duke mbrojtur ekosistemet jetike dhe mund të mbështesë aftësitë ripërtëritëse të Shqipërisë lidhur me klimën [9]. UNFPA-ja trajton lidhjet e klimës me dhunën me bazë gjinore dhe shëndetin e nënave. FAO punon për përparimin e bujqësisë së qëndrueshme, ILO përforcon aspektet e punës në veprimet klimatike, dhe UN Women mbështet integrimin gjinor në të gjitha politikat për klimën. Kohët e fundit, UNEP dhe UNOPS kanë bashkuar forcat për menaxhimin e asgjësimit të sigurt të 243 tonë mbetje bifenili të poliklorinuar (PCB) për të mbrojtur ekosistemet dhe shëndetin publik në Shqipëri.Si përfundim: Sfidat klimatike të Shqipërisë janë urgjente, por zgjidhjet janë të mundshme. Mosveprimi ka kosto të larta, ndërsa krijimi i aftësisë ripërtëritëse ofron përfitime të mëdha. Familja e OKB-së në Shqipëri është e gatshme të mbështesë këtë rrugëtim. Është momenti të veprojmë me urgjencë, me këmbëngulje dhe aftësi ripërtëritëse për brezat e ardhshëm. ReferencaRrjeti Botëror i NAP-së. (2019). Përpjekjet për Përshtatje me Ndryshimet Klimatike: Mësimet nga Shqipëria. https://napglobalnetwork.org/2019/10/striving-to-adapt-to-climate-change-lessons-from-albania/Republika e Shqipërisë. (2016). Komunikata e Tretë Kombëtare në kuadër të UNFCCC. https://unfccc.int/sites/default/files/resource/Albania%20NC3_13%20October%202016.pdfGFDRR. (2017). Shqipëri. https://www.gfdrr.org/sites/default/files/publication/drp_albania.pdfRepublika e Shqipërisë. (2021). Komunikata e Katërt Kombëtare në kuadër të UNFCCC. https://unfccc.int/sites/default/files/resource/Fourth%20National%20Communication%20of%20Albania%20to%20the%20UNFCCC_EN.pdfKeast, G. dhe Henderson, M. (2024). Analiza e Peizazhit Klimatik për Fëmijët në Shqipëri. E disponueshme në faqen e internetit të UNICEF-it: www.unicef.org/albania/documents/clacRepublika e Shqipërisë. (2021). Kontributet Kombëtare të Pikësynuara (KKP-të) E disponueshme përmes faqes së internetit të UNFCCC. Përparimi i Planit Kombëtar për Përshtatje të Shqipërisë, mbështetur nga Fondi i Gjelbër për Klimën dhe UNDP-ja. (2020).Anketa U-Report për Ndryshimet Klimatike dhe COP29: https://westernbalkans.ureport.in/opinion/3920 Zyra e Kombeve të Bashkuara për Drogën dhe Krimin (UNODC), Fondi Botëror për Natyrën (WWF). (2022). Krimet që Ndikojnë Mjedisin dhe Ndryshimet Klimatike. https://www.unodc.org/res/environment-climate/resources_html/Crimes_that_Affect_the_Environment_and_Climate_Change.pdf
1 prej5
Reportazh
10 dhjetor 2024
Dita e të Drejtave të Njeriut 2024: Të drejtat tona, e ardhmja jonë, tani!
Në këtë Ditë të të Drejtave të Njeriut, Kombet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian në Shqipëri rikonfirmojnë se të drejtat e njeriut janë thelbësore për fuqizimin e individëve dhe komuniteteve dhe për t'i aftësuar ata që të krijojnë një të nesërme më të mirë. Të drejtat dhe vlerat janë çështje kritike si në negociatat e Shqipërisë për anëtarësimin në BE ashtu edhe në përpjekjet e saj për të arritur Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm.
Angazhimet që ka marrë Shqipëria në kontekstin e negociatave të anëtarësimit - Grupkapitulli i Themeloreve - si dhe pesë premtimet për të drejtat e njeriut që Shqipëria bëri me rastin e 75-vjetorit të Deklaratës Universale për të Drejtat e Njeriut dhjetorin e kaluar, janë shtysat për reformat themelore që do të ndikojë pozitivisht në jetën e qytetarëve shqiptarë. Ato premtojnë përmirësime në sistemin e drejtësisë penale, përmirësim të standardeve dhe shërbimeve për personat me aftësi të kufizuara, rritje të përpjekjeve dhe rezultateve në luftën kundër korrupsionit, standarde më të larta në sistemin e drejtësisë për të miturit, si dhe përparim në fuqizimin e grave dhe personave të tjerë që vuajnë nga diskriminimi.
Të drejtat e njeriut nuk janë thjesht aspirata; ato janë themeli mbi të cilin ne ndërtojmë një botë më të mirë, më paqësore dhe të drejtë për të gjithë. Në Shqipëri, si në çdo cep të globit, mbrojtje e të drejtave të njeriut do të thotë fuqizim i individëve, aktorëve të shoqërisë civile dhe komuniteteve për t'i ndihmuar ata të krijojnë një të ardhme më të ndritur. Siç na kujton Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së António Guterres: “Të drejtat e njeriut janë themeli për shoqëritë paqësore, të drejta dhe gjithëpërfshirëse”.
Ndërsa ndalemi për të festuar Ditën e të Drejtave të Njeriut, nuk duhet thjesht të reflektojmë dhe të festojmë përparimin e bërë së bashku, por edhe të përballemi me punën që kemi ende përpara. Është koha për të ngritur zërin kundër gjuhës së urrejtjes, kundër diskriminimit të çdo lloji, kundër dezinformimit dhe kundër çdo veprimi që kërcënon dinjitetin e individit. Është koha për të shfrytëzuar fuqinë transformuese të parimeve të të drejtave të njeriut për të mbrojtur të pambrojturit, për të parandaluar padrejtësinë, për të mbështetur punën vendimtare të mbrojtësve të të drejtave të njeriut dhe për të krijuar ndryshime të qëndrueshme në shoqëri.
Të drejtat tona, e ardhmja jonë, tani!
1 prej5
Reportazh
18 nëntor 2024
SDG Business Pioneers Award Celebrates Sustainable Business Leaders
Tiranë, 18 Nëntor 2024 – Në ceremoninë e Vlerësimit të OKB-së për Sipërmarrjet e Qëndrueshme, u shpallën fituesit mes kompanive shqiptare që kanë sjellë ndikim pozitiv përmes përkushtimit ndaj parimeve mjedisore, sociale dhe të qeverisjes së korporatës (ESG) dhe kontributit të tyre në përmbushjen e Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm. Ceremonia vlerësoi praktikat inovatore dhe kontribuoi në promovimin e një ekonomie më gjithëpërfshirëse dhe të qëndrueshme në Shqipëri. Gjashtëdhjetë e shtatë (67) biznese konkurruan për çmimet e këtij viti, të ndara në pesë kategori bazuar në numrin e punonjësve, pavarësisht industrisë:
• Sipërmarrje mikro: 25 aplikantë
• Sipërmarrje të vogla: 14 aplikantë
• Sipërmarrje të mesme: 11 aplikantë
• Sipërmarrje të madha: 5 aplikantë
• Sipërmarrje ndërkombëtare: 12 aplikantëSecila kategori u vlerësua me tre çmime kryesore:1. Fituesi i çmimit të madh.
2. Fituesi për aktivitetin kryesor të biznesit dhe veprimtarive (Core Business & Operations)
3. Fituesi për Politikat Sociale, Mjedisore dhe Qeverisja e Korporatave (ESG) dhe Përgjegjshmëria Sociale e Korporatës (CSR)Këto çmime vlerësuan sipërmarrjet që tregojnë lidership në qëndrueshmëri si dhe përgjegjshmëri biznesi, duke vendosur standarde që frymëzojnë të tjerët drejt një ekonomie më gjithëpërfshirëse dhe miqësore ndaj mjedisit.
Trofetë e kësaj ceremonie, të ideuara nga studentët e Universitetit Politeknik të Tiranës, nënvizuan përkushtimin e përbashkët të komunitetit akademik dhe të biznesit në Shqipëri për zhvillimin e qëndrueshëm.Çmimet u ndoqën nga një vlerësim rigoroz me tre faza:
• Përzgjedhja e parë – Rishikim fillestar dhe kontroll i përshtatshmërisë.
• Vlerësimi i jashtëm – Një panel ekspertësh kombëtarë dhe ndërkombëtarë në biznes vlerësuan sipërmarrjet e përzgjedhura bazuar në ndikimin e tyre ndaj koncepteve të qëndrueshmërisë.
• Vlerësimi i thelluar – Një vlerësim përfundimtar i rreziqeve për të siguruar integritet dhe përputhshmëri me kriteret.Koordinatorja e Përhershme e OKB-së në Shqipëri, Fiona McCluney, e pranishme në Ceremoni, theksoi:
“OKB-ja është e lumtur të vlerësojë sipërmarrjet në Shqipëri që po vendosin një shembull kuptimplotë duke krijuar vende pune cilësore, reduktuar ndikimin e tyre në mjedis dhe integruar qëndrueshmërinë në praktikat e tyre bazë të biznesit. Këto sipërmarrje vizionare jo vetëm që fokusohen në të tashmen, por po ndërtojnë aktivisht një të ardhme të qëndrueshme për bizneset dhe komunitetet që u shërbejnë.”Vlerësimi për Sipërmarrjet e Qëndrueshme “SDG Business Pioneers” krijoi një hapësirë ku bizneset shqiptare mund të prezantojnë arritjet e tyre në ESG, të njihen me liderë nga sektorë të ndryshëm dhe të frymëzojnë arritje të mëtejshme në fushën e qëndrueshmërisë së biznesit. Ceremonia mblodhi së bashku drejtues, mbrojtës të mjedisit dhe novatorë të përkushtuar drejt përmirësimit të çështjeve sociale dhe mjedisore.Vlerësimi për Sipërmarrjet e Qëndrueshme “SDG Business Pioneers” është një konkurs kombëtar i organizuar UNDP Albania, i frymëzuar nga UNDP në Bosnje dhe Hercegovinë. Ky vlerësim vjen në kuadër të projektit të përbashkët të OKB-së “Bashkëpunimi me Sipërmarrjen dhe Zgjidhjet për arritjen e Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm” i financuar nga Agjencia Suedeze për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ndërkombëtar (SIDA), dhe i zbatuar nga UNDP, FAO, ILO dhe UNIDO. Projekti fuqizon bizneset shqiptare të integrojnë Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDG) në punën e tyre. Ai mbështet përafrimin me standardet e Bashkimit Evropian ndërsa Shqipëria përparon drejt anëtarësimit në BE. Projekti synon të amplifikojë ndikimin pozitiv të sektorit privat në mjedis dhe shoqëri, duke nxitur rritjen ekonomike gjithëpërfshirëse në të gjithë Shqipërinë.Fituesit:Kategoria mikro:
• Fituesi i çmimit të madh: RecycAl
• Fituesi për aktivitetin kryesor të biznesit dhe veprimtarive: Pastrim Kimik Lavanderi Batica
• Fituesi për Politikat Sociale, Mjedisore dhe Qeverisja e Korporatave (ESG) dhe Përgjegjshmëria Sociale e Korporatës (CSR): Silky Wet CleaningKategoria e bizneseve të vogla:
• Fituesi i çmimit të madh: Albanian Trip Shpk
• Fituesi për aktivitetin kryesor të biznesit dhe veprimtarive: Arilta B New Generation
• Fituesi për Politikat Sociale, Mjedisore dhe Qeverisja e Korporatave (ESG) dhe Përgjegjshmëria Sociale e Korporatës (CSR): TCNdoKategoria e bizneseve të mesme:
• Fituesi i çmimit të madh: Ujësjellës Kanalizime Rajoni Korçë
• Fituesi për aktivitetin kryesor të biznesit dhe veprimtarive: Edipack Shpk
• Fituesi për Politikat Sociale, Mjedisore dhe Qeverisja e Korporatave (ESG) dhe Përgjegjshmëria Sociale e Korporatës (CSR): Elite Travel GroupKategoria e bizneseve të mëdha:
• Fituesi i çmimit të madh: Everest shpk
• Fituesi për aktivitetin kryesor të biznesit dhe veprimtarive: Banka Amerikane e Investimeve SHA
• Fituesi për Politikat Sociale, Mjedisore dhe Qeverisja e Korporatave (ESG) dhe Përgjegjshmëria Sociale e Korporatës (CSR): Balfin GroupKategoria e bizneseve ndërkombëtare:
• Fituesi i çmimit të madh: Intesa Sanpaolo Bank Albania
• Fituesi për aktivitetin kryesor të biznesit dhe veprimtarive: Vodafone Albania
• Fituesi për Politikat Sociale, Mjedisore dhe Qeverisja e Korporatave (ESG) dhe Përgjegjshmëria Sociale e Korporatës (CSR): NOA sha
• Sipërmarrje mikro: 25 aplikantë
• Sipërmarrje të vogla: 14 aplikantë
• Sipërmarrje të mesme: 11 aplikantë
• Sipërmarrje të madha: 5 aplikantë
• Sipërmarrje ndërkombëtare: 12 aplikantëSecila kategori u vlerësua me tre çmime kryesore:1. Fituesi i çmimit të madh.
2. Fituesi për aktivitetin kryesor të biznesit dhe veprimtarive (Core Business & Operations)
3. Fituesi për Politikat Sociale, Mjedisore dhe Qeverisja e Korporatave (ESG) dhe Përgjegjshmëria Sociale e Korporatës (CSR)Këto çmime vlerësuan sipërmarrjet që tregojnë lidership në qëndrueshmëri si dhe përgjegjshmëri biznesi, duke vendosur standarde që frymëzojnë të tjerët drejt një ekonomie më gjithëpërfshirëse dhe miqësore ndaj mjedisit.
Trofetë e kësaj ceremonie, të ideuara nga studentët e Universitetit Politeknik të Tiranës, nënvizuan përkushtimin e përbashkët të komunitetit akademik dhe të biznesit në Shqipëri për zhvillimin e qëndrueshëm.Çmimet u ndoqën nga një vlerësim rigoroz me tre faza:
• Përzgjedhja e parë – Rishikim fillestar dhe kontroll i përshtatshmërisë.
• Vlerësimi i jashtëm – Një panel ekspertësh kombëtarë dhe ndërkombëtarë në biznes vlerësuan sipërmarrjet e përzgjedhura bazuar në ndikimin e tyre ndaj koncepteve të qëndrueshmërisë.
• Vlerësimi i thelluar – Një vlerësim përfundimtar i rreziqeve për të siguruar integritet dhe përputhshmëri me kriteret.Koordinatorja e Përhershme e OKB-së në Shqipëri, Fiona McCluney, e pranishme në Ceremoni, theksoi:
“OKB-ja është e lumtur të vlerësojë sipërmarrjet në Shqipëri që po vendosin një shembull kuptimplotë duke krijuar vende pune cilësore, reduktuar ndikimin e tyre në mjedis dhe integruar qëndrueshmërinë në praktikat e tyre bazë të biznesit. Këto sipërmarrje vizionare jo vetëm që fokusohen në të tashmen, por po ndërtojnë aktivisht një të ardhme të qëndrueshme për bizneset dhe komunitetet që u shërbejnë.”Vlerësimi për Sipërmarrjet e Qëndrueshme “SDG Business Pioneers” krijoi një hapësirë ku bizneset shqiptare mund të prezantojnë arritjet e tyre në ESG, të njihen me liderë nga sektorë të ndryshëm dhe të frymëzojnë arritje të mëtejshme në fushën e qëndrueshmërisë së biznesit. Ceremonia mblodhi së bashku drejtues, mbrojtës të mjedisit dhe novatorë të përkushtuar drejt përmirësimit të çështjeve sociale dhe mjedisore.Vlerësimi për Sipërmarrjet e Qëndrueshme “SDG Business Pioneers” është një konkurs kombëtar i organizuar UNDP Albania, i frymëzuar nga UNDP në Bosnje dhe Hercegovinë. Ky vlerësim vjen në kuadër të projektit të përbashkët të OKB-së “Bashkëpunimi me Sipërmarrjen dhe Zgjidhjet për arritjen e Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm” i financuar nga Agjencia Suedeze për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ndërkombëtar (SIDA), dhe i zbatuar nga UNDP, FAO, ILO dhe UNIDO. Projekti fuqizon bizneset shqiptare të integrojnë Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDG) në punën e tyre. Ai mbështet përafrimin me standardet e Bashkimit Evropian ndërsa Shqipëria përparon drejt anëtarësimit në BE. Projekti synon të amplifikojë ndikimin pozitiv të sektorit privat në mjedis dhe shoqëri, duke nxitur rritjen ekonomike gjithëpërfshirëse në të gjithë Shqipërinë.Fituesit:Kategoria mikro:
• Fituesi i çmimit të madh: RecycAl
• Fituesi për aktivitetin kryesor të biznesit dhe veprimtarive: Pastrim Kimik Lavanderi Batica
• Fituesi për Politikat Sociale, Mjedisore dhe Qeverisja e Korporatave (ESG) dhe Përgjegjshmëria Sociale e Korporatës (CSR): Silky Wet CleaningKategoria e bizneseve të vogla:
• Fituesi i çmimit të madh: Albanian Trip Shpk
• Fituesi për aktivitetin kryesor të biznesit dhe veprimtarive: Arilta B New Generation
• Fituesi për Politikat Sociale, Mjedisore dhe Qeverisja e Korporatave (ESG) dhe Përgjegjshmëria Sociale e Korporatës (CSR): TCNdoKategoria e bizneseve të mesme:
• Fituesi i çmimit të madh: Ujësjellës Kanalizime Rajoni Korçë
• Fituesi për aktivitetin kryesor të biznesit dhe veprimtarive: Edipack Shpk
• Fituesi për Politikat Sociale, Mjedisore dhe Qeverisja e Korporatave (ESG) dhe Përgjegjshmëria Sociale e Korporatës (CSR): Elite Travel GroupKategoria e bizneseve të mëdha:
• Fituesi i çmimit të madh: Everest shpk
• Fituesi për aktivitetin kryesor të biznesit dhe veprimtarive: Banka Amerikane e Investimeve SHA
• Fituesi për Politikat Sociale, Mjedisore dhe Qeverisja e Korporatave (ESG) dhe Përgjegjshmëria Sociale e Korporatës (CSR): Balfin GroupKategoria e bizneseve ndërkombëtare:
• Fituesi i çmimit të madh: Intesa Sanpaolo Bank Albania
• Fituesi për aktivitetin kryesor të biznesit dhe veprimtarive: Vodafone Albania
• Fituesi për Politikat Sociale, Mjedisore dhe Qeverisja e Korporatave (ESG) dhe Përgjegjshmëria Sociale e Korporatës (CSR): NOA sha
1 prej5
Reportazh
08 nëntor 2024
Kombet e Bashkuara nisin një program ambicioz mbi transformimin digjital dhe të qëndrueshëm të bujqësisë në Shqipëri
Shqipëria dhe Kombet e Bashkuara nisën sot një program të përbashkët risi që kontribuon në digjitalizimin e bujqësisë për të çuar përpara objektivat e zhvillimit të qëndrueshëm me mbështetje dhe incentiva sistematike që synojnë veçanërisht fermerët e vegjël."Bujqësia Digjitale dhe Transformimi Rural" (DART) është një program trevjeçar (2024-2027) i financuar nga Thirrja për Transformimin Digjital të Joint SDG Fund me një buxhet total prej 3.3 milionë USD, që synon të arrijë objektivat e tij duke zhvilluar një strategji kombëtare digjitale të bujqësisë dhe një plan veprimi në përputhje me kuadrin ligjor të Bashkimit Evropian. Programi ka si synim përmirësimin e ofrimit të shërbimeve publike digjitale përmes Portalit të Fermerëve Shqiptarë, duke zhvilluar kapacitete digjitale midis fermerëve të vegjël, studentëve, shkollave dhe qendrave të formimit tekniko-profesionale dhe kualifikimeve, si dhe punonjësve të sektorit publik.
Organizata e Kombeve të Bashkuara për Ushqimin dhe Bujqësinë (FAO) udhëheq zbatimin e nismës në bashkëpunim me partnerët e saj, Organizatën Ndërkombëtare të Punës (ILO) dhe Unionin Ndërkombëtar të Telekomunikacionit (ITU), si dhe Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural dhe Ministrinë e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit.Ministrja e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Anila Denaj, theksoi se DART do të luajë një rol kritik në mbështetjen e procesit të anëtarësimit të Shqipërisë në BE, duke përmirësuar përputhjen me standardet dhe rregulloret e BE-së, veçanërisht në bujqësi dhe zhvillimin rural. Ajo theksoi se DART është plotësisht në përputhje me strategjitë kombëtare të Shqipërisë, si Strategjia Kombëtare për Bujqësinë, Zhvillimin Rural dhe Peshkimin 2021-2027, Axhendën Digjitale 2022-2026 dhe Strategjinë Kombëtare për Barazinë Gjinore. Ministrja Denaj vuri në dukje se digjitalizimi në bujqësi nuk ka të bëjë vetëm me teknologjinë; ka të bëjë me ndryshimin sistematik. “Përmes DART, ne synojmë të përdorim mjetet digjitale si katalizatorë për të rritur transparencën, për të përmirësuar efikasitetin e prodhimit, për të mbështetur pajtueshmërinë rregullatore dhe për të kursyer kostot në të gjithë sektorin bujqësor,” – tha ajo.
Fiona McCluney, Koordinatore e Përhershme e OKB-së në Shqipëri, theksoi se nisma ka një rëndësi të madhe për të ardhmen bujqësore të Shqipërisë dhe ambiciet më të gjera të Kombeve të Bashkuara. “Ky bashkëpunim është pikërisht veprimi largpamës i synuar kur Shtetet Anëtare miratuan Paktin për të Ardhmen në shtator të këtij viti. Duke inkurajuar inovacionin dhe duke përdorur teknologjinë, programi DART do të demonstrojë se si përpjekjet e përbashkëta mund të japin rezultate në terren për njerëzit vulnerabël.”McCluney vlerësoi bashkëpunimin konstruktiv midis agjencive të OKB-së në Shqipëri me Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural të Shqipërisë, BE-në, Suedinë dhe Spanjën si kontribues në Joint SDG Fund.
Hubert Perr, Drejtuesi i Bashkëpunimit në Delegacionin e Bashkimit Evropian në Shqipëri, tha se BE është e lumtur të mbështesë këtë projekt, i cili përputhet në mënyrë të përkryer me objektivat e synimeve të OKB-së për zhvillimin e qëndrueshëm dhe me procesin e anëtarësimit të Shqipërisë në BE në sektorin e bujqësisë. “BE e ka njohur shumë kohë më parë rëndësinë e digjitalizimit, duke pranuar se kërkimi, inovacioni dhe teknologjitë mund të ndihmojnë bujqësinë në adresimin e sfidave kryesore, si sigurimi i ushqimit të mjaftueshëm duke garantuar qëndrueshmërinë e prodhimit. Digjitalizimi gjithashtu i mundëson administratës të ofrojë mbështetje të shpejtë dhe efikase për sektorin e bujqësisë. Teknologjitë e reja të praktikave bujqësore rrisin produktivitetin dhe konkurrencën në tregjet botërore dhe u mundësojnë prodhuesve të bëhen më elastikë në kohën e ndryshimeve klimatike. Digjitalizimi është një mjet thelbësor për të kursyer burimet e pakta të forcës punëtore, dhe për të reduktuar gjurmën ekologjike, në përputhje me Axhendën e Gjelbër të BE-së për Ballkanin Perëndimor.” Raimund Jehle, Përfaqësuesi i FAO në Shqipëri, theksoi rolin e FAO, së bashku me ILO dhe ITU, në këtë iniciativë duke u shprehur se DART është pjesë e një rrugëtimi të gjatë transformimi.“Në rolin tonë të partnerit kryesor, ne kemi angazhimin për të përmbushur objektivat ambicioze të programit pa harruar kontekstin e bujqësisë shqiptare, e cila është kaq e pasur me fermerë në shkallë të vogël, produkte cilësore, por gjithashtu që kanë ndikim të madh ndaj ndryshimeve klimatike për të siguruar të ardhmen e gjeneratave,” theksoi Jehle.
"Aftësitë janë një katalizator i rëndësishëm për zhvillimin socio-ekonomik, që u nevojiten fermerëve dhe profesionistëve të bujqësisë për të përfituar nga transformimi digjital i sektorit bujqësor dhe, në veçanti, për të siguruar përfshirjen e fermerëve të vegjël dhe grupeve të pafavorizuara në transformim," tha Alessandra Molz, Specialiste e Lartë e Aftësive dhe Punësimit në Zyrës e ILO-s për Evropën Qendrore dhe Lindore. "Infrastruktura e fuqishme e TIK-ut është thelbësore për të nxitur përparimin në të gjithë sektorët ekonomik, përfshirë bujqësinë. Nëpërmjet këtij projekti, ne synojmë të ofrojmë ekspertizën dhe burimet e nevojshme për të përmirësuar lidhjen rurale dhe për të mbështetur shtrirjen e një qasjeje 'tullë mbi tullë” për të zhvilluar dhe ofruar shërbime publike në mënyrë më efektive,” tha Dr Cosmas Luckyson Zavazava, Drejtor i Byrosë së Zhvillimit të Telekomunikacionit të ITU. Ky programi i përbashkët është hartuar nga Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural të Shqipërisë dhe Zyra e Koordinatores së Përhershme të OKB-së në Shqipëri.Rreth programit Në Shqipëri, rreth 41% e popullsisë jeton në zonat rurale, shumica e të cilëve janë të përfshirë në aktivitete bujqësore. Bujqësia mbetet një komponent i rëndësishëm i ekonomisë shqiptare, duke kontribuar 19% në produktin e brendshëm bruto dhe 36% në punësimin total në vitin 2020. Gati gjysma e vendeve të punës në ekonomi varen drejtpërdrejt ose tërthorazi nga sistemi më i gjerë bujqësor dhe ushqimor, përfshirë shërbimet, përpunimin dhe prodhimin.Shumë faktorë ndikojnë në qëndrueshmërinë afatgjatë të bujqësisë dhe zonave rurale, duke përfshirë ndryshimet klimatike, aksesin në tokë, qeverisjen, barazinë gjinore, infrastrukturën publike, tregjet, njohuritë dhe teknologjitë, si dhe faktorë të tjerë.Shqipëria është në rrugën e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, ndërkohë që negociatat e para-anëtarësimit po zhvillohen në shumë fusha, përfshirë ushqimin, bujqësinë dhe zhvillimin rural. Ky proces do të sjellë ngritjen e sistemeve të informacionit elektronik që janë në përputhje me ato të kërkuara nga BE, si sisteme dhe politika të modernizuara agroushqimore, si dhe mobilizimin e burimeve për të mbështetur zhvillimin e aftësive të fermerëve dhe përvetësimin e teknologjive digjitale.Ndikimet e pritshmeDeri në vitin 2027, programi i Bujqësisë Digjitale dhe Transformimit Rural do të rrisë produktivitetin bujqësor dhe konkurrencën në sistemet ushqimore, do të çojë përpara rritjen socio-ekonomike, barazinë gjinore, të drejtat e njeriut dhe do të përmirësojë jetesën rurale nëpërmjet zhvillimit të politikave gjithëpërfshirëse me në qendër fermerët në Shqipëri.Popullatat vulnerabël që do të trajtohen drejtpërdrejt nga programi janë: 7,500 gra që do të përfitojnë shërbime digjitale dhe 290 të tjera që do të fitojnë aftësi zhvilluese. Të rinjve të rikthyer nga emigrimi në zonat rurale, ku aksesi në arsim cilësor dhe punësim është i kufizuar, do t’u ofrohet trajnim për më shumë se 180 studentë dhe 120 fermerë të rinj.Programi i përbashkët do të kontribuojë në arritjen e disa Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDG), duke përfshirë: SDG 1 (Pa varfëri), SDG 2 (Zero uri), SDG 4 (Arsim cilësor), SDG 5 (Barazia Gjinore), SDG 8 (Punë e denjë dhe rritje ekonomike), SDG 9 (Industria, Inovacioni dhe Infrastruktura) dhe SDG 10 (Pabarazitë e Reduktuara). DART do të zbatojë veprime në fushat prioritare të Forumit të OKB-së mbi Standardet e Qëndrueshmërisë dhe Thirrjes për Veprime të Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, duke investuar në inovacion dhe teknologji, duke thelluar zbatimin me pjesëmarrje përfshirëse të grave dhe të rinjve, dhe duke përfshirë strategjitë e sistemeve ushqimore në politikat kombëtare. Ajo lidh hendekun midis vizionit dhe ndikimit, duke e shtyrë sektorin bujqësor të Shqipërisë drejt një të ardhmeje të qëndrueshme të drejtuar digjitalisht, duke kontribuar në arritjen e SDG-ve globalisht.
***
Të gjitha programet e Joint SDG Fund udhëhiqen nga Koordinatorët e Përhershëm të OKB-së dhe zbatohen nga agjencitë, fondet dhe programet e Sistemit të Zhvillimit të Kombeve të Bashkuara (UNSDG). Me mirënjohje për kontributet nga Bashkimi Evropian dhe qeveritë e Belgjikës, Danimarkës, Gjermanisë, Irlandës, Italisë, Luksemburgut, Monakos, Mbretërisë së Holandës, Norvegjisë, Polonisë, Portugalisë, Republikës së Koresë, Arabisë Saudite, Spanjës, Suedisë dhe Zvicrës, në një lëvizje transformuese për arritjen e SDG-ve deri në vitin 2030.
Organizata e Kombeve të Bashkuara për Ushqimin dhe Bujqësinë (FAO) udhëheq zbatimin e nismës në bashkëpunim me partnerët e saj, Organizatën Ndërkombëtare të Punës (ILO) dhe Unionin Ndërkombëtar të Telekomunikacionit (ITU), si dhe Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural dhe Ministrinë e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit.Ministrja e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Anila Denaj, theksoi se DART do të luajë një rol kritik në mbështetjen e procesit të anëtarësimit të Shqipërisë në BE, duke përmirësuar përputhjen me standardet dhe rregulloret e BE-së, veçanërisht në bujqësi dhe zhvillimin rural. Ajo theksoi se DART është plotësisht në përputhje me strategjitë kombëtare të Shqipërisë, si Strategjia Kombëtare për Bujqësinë, Zhvillimin Rural dhe Peshkimin 2021-2027, Axhendën Digjitale 2022-2026 dhe Strategjinë Kombëtare për Barazinë Gjinore. Ministrja Denaj vuri në dukje se digjitalizimi në bujqësi nuk ka të bëjë vetëm me teknologjinë; ka të bëjë me ndryshimin sistematik. “Përmes DART, ne synojmë të përdorim mjetet digjitale si katalizatorë për të rritur transparencën, për të përmirësuar efikasitetin e prodhimit, për të mbështetur pajtueshmërinë rregullatore dhe për të kursyer kostot në të gjithë sektorin bujqësor,” – tha ajo.
Fiona McCluney, Koordinatore e Përhershme e OKB-së në Shqipëri, theksoi se nisma ka një rëndësi të madhe për të ardhmen bujqësore të Shqipërisë dhe ambiciet më të gjera të Kombeve të Bashkuara. “Ky bashkëpunim është pikërisht veprimi largpamës i synuar kur Shtetet Anëtare miratuan Paktin për të Ardhmen në shtator të këtij viti. Duke inkurajuar inovacionin dhe duke përdorur teknologjinë, programi DART do të demonstrojë se si përpjekjet e përbashkëta mund të japin rezultate në terren për njerëzit vulnerabël.”McCluney vlerësoi bashkëpunimin konstruktiv midis agjencive të OKB-së në Shqipëri me Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural të Shqipërisë, BE-në, Suedinë dhe Spanjën si kontribues në Joint SDG Fund.
Hubert Perr, Drejtuesi i Bashkëpunimit në Delegacionin e Bashkimit Evropian në Shqipëri, tha se BE është e lumtur të mbështesë këtë projekt, i cili përputhet në mënyrë të përkryer me objektivat e synimeve të OKB-së për zhvillimin e qëndrueshëm dhe me procesin e anëtarësimit të Shqipërisë në BE në sektorin e bujqësisë. “BE e ka njohur shumë kohë më parë rëndësinë e digjitalizimit, duke pranuar se kërkimi, inovacioni dhe teknologjitë mund të ndihmojnë bujqësinë në adresimin e sfidave kryesore, si sigurimi i ushqimit të mjaftueshëm duke garantuar qëndrueshmërinë e prodhimit. Digjitalizimi gjithashtu i mundëson administratës të ofrojë mbështetje të shpejtë dhe efikase për sektorin e bujqësisë. Teknologjitë e reja të praktikave bujqësore rrisin produktivitetin dhe konkurrencën në tregjet botërore dhe u mundësojnë prodhuesve të bëhen më elastikë në kohën e ndryshimeve klimatike. Digjitalizimi është një mjet thelbësor për të kursyer burimet e pakta të forcës punëtore, dhe për të reduktuar gjurmën ekologjike, në përputhje me Axhendën e Gjelbër të BE-së për Ballkanin Perëndimor.” Raimund Jehle, Përfaqësuesi i FAO në Shqipëri, theksoi rolin e FAO, së bashku me ILO dhe ITU, në këtë iniciativë duke u shprehur se DART është pjesë e një rrugëtimi të gjatë transformimi.“Në rolin tonë të partnerit kryesor, ne kemi angazhimin për të përmbushur objektivat ambicioze të programit pa harruar kontekstin e bujqësisë shqiptare, e cila është kaq e pasur me fermerë në shkallë të vogël, produkte cilësore, por gjithashtu që kanë ndikim të madh ndaj ndryshimeve klimatike për të siguruar të ardhmen e gjeneratave,” theksoi Jehle.
"Aftësitë janë një katalizator i rëndësishëm për zhvillimin socio-ekonomik, që u nevojiten fermerëve dhe profesionistëve të bujqësisë për të përfituar nga transformimi digjital i sektorit bujqësor dhe, në veçanti, për të siguruar përfshirjen e fermerëve të vegjël dhe grupeve të pafavorizuara në transformim," tha Alessandra Molz, Specialiste e Lartë e Aftësive dhe Punësimit në Zyrës e ILO-s për Evropën Qendrore dhe Lindore. "Infrastruktura e fuqishme e TIK-ut është thelbësore për të nxitur përparimin në të gjithë sektorët ekonomik, përfshirë bujqësinë. Nëpërmjet këtij projekti, ne synojmë të ofrojmë ekspertizën dhe burimet e nevojshme për të përmirësuar lidhjen rurale dhe për të mbështetur shtrirjen e një qasjeje 'tullë mbi tullë” për të zhvilluar dhe ofruar shërbime publike në mënyrë më efektive,” tha Dr Cosmas Luckyson Zavazava, Drejtor i Byrosë së Zhvillimit të Telekomunikacionit të ITU. Ky programi i përbashkët është hartuar nga Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural të Shqipërisë dhe Zyra e Koordinatores së Përhershme të OKB-së në Shqipëri.Rreth programit Në Shqipëri, rreth 41% e popullsisë jeton në zonat rurale, shumica e të cilëve janë të përfshirë në aktivitete bujqësore. Bujqësia mbetet një komponent i rëndësishëm i ekonomisë shqiptare, duke kontribuar 19% në produktin e brendshëm bruto dhe 36% në punësimin total në vitin 2020. Gati gjysma e vendeve të punës në ekonomi varen drejtpërdrejt ose tërthorazi nga sistemi më i gjerë bujqësor dhe ushqimor, përfshirë shërbimet, përpunimin dhe prodhimin.Shumë faktorë ndikojnë në qëndrueshmërinë afatgjatë të bujqësisë dhe zonave rurale, duke përfshirë ndryshimet klimatike, aksesin në tokë, qeverisjen, barazinë gjinore, infrastrukturën publike, tregjet, njohuritë dhe teknologjitë, si dhe faktorë të tjerë.Shqipëria është në rrugën e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, ndërkohë që negociatat e para-anëtarësimit po zhvillohen në shumë fusha, përfshirë ushqimin, bujqësinë dhe zhvillimin rural. Ky proces do të sjellë ngritjen e sistemeve të informacionit elektronik që janë në përputhje me ato të kërkuara nga BE, si sisteme dhe politika të modernizuara agroushqimore, si dhe mobilizimin e burimeve për të mbështetur zhvillimin e aftësive të fermerëve dhe përvetësimin e teknologjive digjitale.Ndikimet e pritshmeDeri në vitin 2027, programi i Bujqësisë Digjitale dhe Transformimit Rural do të rrisë produktivitetin bujqësor dhe konkurrencën në sistemet ushqimore, do të çojë përpara rritjen socio-ekonomike, barazinë gjinore, të drejtat e njeriut dhe do të përmirësojë jetesën rurale nëpërmjet zhvillimit të politikave gjithëpërfshirëse me në qendër fermerët në Shqipëri.Popullatat vulnerabël që do të trajtohen drejtpërdrejt nga programi janë: 7,500 gra që do të përfitojnë shërbime digjitale dhe 290 të tjera që do të fitojnë aftësi zhvilluese. Të rinjve të rikthyer nga emigrimi në zonat rurale, ku aksesi në arsim cilësor dhe punësim është i kufizuar, do t’u ofrohet trajnim për më shumë se 180 studentë dhe 120 fermerë të rinj.Programi i përbashkët do të kontribuojë në arritjen e disa Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDG), duke përfshirë: SDG 1 (Pa varfëri), SDG 2 (Zero uri), SDG 4 (Arsim cilësor), SDG 5 (Barazia Gjinore), SDG 8 (Punë e denjë dhe rritje ekonomike), SDG 9 (Industria, Inovacioni dhe Infrastruktura) dhe SDG 10 (Pabarazitë e Reduktuara). DART do të zbatojë veprime në fushat prioritare të Forumit të OKB-së mbi Standardet e Qëndrueshmërisë dhe Thirrjes për Veprime të Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, duke investuar në inovacion dhe teknologji, duke thelluar zbatimin me pjesëmarrje përfshirëse të grave dhe të rinjve, dhe duke përfshirë strategjitë e sistemeve ushqimore në politikat kombëtare. Ajo lidh hendekun midis vizionit dhe ndikimit, duke e shtyrë sektorin bujqësor të Shqipërisë drejt një të ardhmeje të qëndrueshme të drejtuar digjitalisht, duke kontribuar në arritjen e SDG-ve globalisht.
***
Të gjitha programet e Joint SDG Fund udhëhiqen nga Koordinatorët e Përhershëm të OKB-së dhe zbatohen nga agjencitë, fondet dhe programet e Sistemit të Zhvillimit të Kombeve të Bashkuara (UNSDG). Me mirënjohje për kontributet nga Bashkimi Evropian dhe qeveritë e Belgjikës, Danimarkës, Gjermanisë, Irlandës, Italisë, Luksemburgut, Monakos, Mbretërisë së Holandës, Norvegjisë, Polonisë, Portugalisë, Republikës së Koresë, Arabisë Saudite, Spanjës, Suedisë dhe Zvicrës, në një lëvizje transformuese për arritjen e SDG-ve deri në vitin 2030.
1 prej5
Njoftimi për media
16 dhjetor 2025
Shqipëria prezanton Profilin Kombëtar të Barazisë Gjinore 2025: Janë bërë përparime, por problemet për gratë dhe vajzat mbeten
Raporti, i financuar nga Bashkimi Evropian dhe i hartuar në bashkëpunim të ngushtë me institucionet publike, shoqërinë civile dhe akademinë, ofron të dhëna mbi arritjet e fundit dhe sfidat e mbetura me të cilat përballen gratë dhe vajzat në fusha kryesore.Profili Kombëtar tregon se Shqipëria ka bërë përparim në forcimin e kuadrit ligjor dhe politik për barazinë gjinore, në përputhje me angazhimet globale dhe kërkesat e Bashkimit Evropian. Megjithatë, zbatimi i ligjeve dhe politikave mbetet ende i pabarabartë. Gratë në Shqipëri vazhdojnë të përballen me pengesa në aksesin ndaj mundësive ekonomike dhe janë viktima të formave të ndryshme të dhunës. Në aktivitet morën pjesë zyrtarë të lartë, përfshirë Koordinatoren e Përhershme të OKB-së, Ingrid Macdonald, Ambasadorin e BE-së, Silvio Gonzato, dhe Ministren e Shëndetësisë dhe Mirëqenies Sociale, prof.Evis Sala, të cilët diskutuan gjetjet e raportit në një panel të përbashkët. Koordinatorja e Përhershme e OKB-së, Ingrid Macdonald, theksoi nevojën për të kthyer angazhimet në veprime konkrete:“Profili Kombëtar i Barazisë Gjinore tregon se, ndërkohë që Shqipëria ka ndërmarrë angazhime të forta, shumë gra dhe vajza vazhdojnë të përballen me pengesa që kufizojnë të drejtat dhe zgjedhjet e tyre, duke minuar kështu përparimin e përgjithshëm social dhe ekonomik të vendit. Prandaj, sot është një moment kyç për veprim të përbashkët për ta avancuar barazinë gjinore. Nëse duam që Shqipëria të përshpejtojë zhvillimin e qëndrueshëm dhe të përfitojë nga reformat e BE-së, është thelbësore të investojmë në sisteme dhe shërbime që promovojnë dhe fuqizojnë në mënyrë të barabartë gratë dhe burrat, vajzat dhe djemtë.” Ambasadori i BE-së, Silvio Gonzato, theksoi se barazia gjinore është thelbësore për të ardhmen e Shqipërisë dhe aspiratat e saj drejt Bashkimit Evropian:“Dhuna me bazë gjinore është një nga çështjet më serioze të të drejtave të njeriut në Shqipëri. E drejta për të jetuar pa dhunë është një e drejtë themelore e njeriut dhe një komponent thelbësor i procesit të negociatave për anëtarësimin e Shqipërisë në BE. Për të arritur ndryshim të vërtetë në shoqëri, nevojitet zbatim efektiv i ligjeve të reja, dhe krijimi i një sistemi efikas dhe mbështetës për viktimat. Po ashtu, duhet të bashkojmë forcat për të ndryshuar mentalitetet që tolerojnë sjelljen e dhunshme dhe stigmatizojnë viktimat, në mënyrë që gratë dhe vajzat të ndihen në Shqipëri të sigurta dhe të mbrojtura.” Ministrja e Shëndetësisë dhe Mirëqenies Sociale, prof. Evis Sala, theksoi rolin qendror të reformave të fundit ligjore në forcimin e reagimit të Shqipërisë ndaj pabarazisë gjinore dhe në garantimin e mbrojtjes dhe mundësive të barabarta për të gjitha gratë dhe vajzat.“Ligji i ri për Barazinë Gjinore dhe zbatimi i Strategjisë Kombëtare për Barazinë Gjinore 2021– 2030, së bashku me buxhetimin e përgjigjshëm gjinor, i cili tashmë përbën 10% të buxhetit kombëtar, tregojnë se Shqipëria po e shndërron barazinë gjinore nga një parim në politika konkrete.”Profili Kombëtar thekson se rritja e investimeve për zbatimin e Ligjit të ri për Barazinë Gjinore, si dhe për Ligjin e ardhshëm për Dhunën ndaj Grave dhe Vajzave dhe Dhunën në Familje, janë thelbësore për të mbyllur boshllëqet ekzistuese. Për të adresuar këto çështje, raporti përfshin një sërë rekomandimesh, si:forcimi i kapaciteteve institucionale për adresimin e dhunës ndaj grave,përmirësimi i të dhënave mbi barazinë gjinore,investimi në shërbime që reduktojnë dhe rishpërndajnë punën e papaguar të kujdesit,si dhe promovimi i kontributit aktiv të grave në ekonomi dhe në vendimmarrje në nivel vendor. Profili Kombëtar i Barazisë Gjinore është një mjet i rëndësishëm për përpjekje më të gjera dhe të koordinuara për avancimin e barazisë gjinore në Shqipëri. Ndërsa vendi i afrohet procesit të anëtarësimit në Bashkimin Evropian, Profili shërben si udhërrëfyes për harmonizimin e politikave dhe legjislacionit me standardet e BE-së për barazinë gjinore. Gjithashtu ky dokument mbështet përshpejtimin e veprimeve drejt SDG 5, objektivi për barazinë gjinore, në mënyrë që çdo grua dhe vajzë që jeton në Shqipëri të mund të gëzojë plotësisht të drejtat dhe të zhvillojë potencialin e saj.Disa të dhënat kryesore i gjeni këtu: https://albania.unwomen.org/sites/default/files/2025-12/cgep_infographic_eng.pdf
1 prej5
Njoftimi për media
10 dhjetor 2025
Sekretari i Përgjithshëm: Mesazh për Ditën e të Drejtave të Njeriut “Të drejtat e njeriut: domosdoshmëria jonë e përditshme”
Ishte një përparim filozofik dhe politik — dhe ka qenë themeli i komunitetit tonë global që prej asaj kohe.Të drejtat e njeriut — civile, politike, ekonomike, sociale dhe kulturore — janë të patjetërsueshme, të pandashme dhe të ndërlidhura. Por vitet e fundit kemi parë një ngushtim të hapësirës qytetare. Ka shkelje të rënda që tregojnë shpërfillje flagrante ndaj të drejtave dhe një indiferencë të pamëshirshme ndaj vuajtjes njerëzore.Së bashku, kemi fuqinë të përballemi me këto padrejtësi: duke mbrojtur institucionet që e bëjnë realitet të përditshëm respektimin e të drejtave të njeriut.Çdo ditë, Kombet e Bashkuara ndihmojnë njerëzit në mbarë botën të realizojnë të drejtat e tyre më themelore. Së bashku me shoqërinë civile dhe qeveritë, ne shpërndajmë ushqim dhe sigurojmë strehim; mbështesim arsimin dhe zgjedhjet; pastrojmë minat; mbrojmë mjedisin; fuqizojmë gratë; dhe përpiqemi për paqe.Por ne nuk mund ta bëjmë këtë vetëm. Kjo punë varet nga të gjithë njerëzit, kudo, që të marrin qëndrim. Kur i mbrojmë më të cenueshmit, kur refuzojmë të kthejmë shikimin anash, kur mbrojmë institucionet që flasin për ne, ne i mbajmë gjallë të drejtat e njeriut.Të drejtat tona nuk duhet të jenë dytësore, ndaj fitimit apo pushtetit. Le të bashkohemi për t’i mbrojtur ato, për dinjitetin dhe lirinë e të gjithëve.
1 prej5
Njoftimi për media
03 dhjetor 2025
Sekretari i Përgjithshëm - Mesazh me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Personave me Aftësi të Kufizuara
Deklarata Politike e Dohas, e miratuar në Samitin Botëror për Zhvillimin Social muajin e kaluar, ripohoi një të vërtetë thelbësore: nuk mund të ketë zhvillim të qëndrueshëm pa përfshirjen e personave me aftësi të kufizuara.Personat me aftësi të kufizuara nxisin përparimin që sjell përfitim për të gjithë. Udhëheqja e tyre ka përmirësuar gatishmërinë ndaj fatkeqësive natyrore, ka zgjeruar arsimin dhe punësimin gjithëpërfshirës, dhe ka siguruar që reagimet humanitare të arrijnë tek ata më të rrezikuarit.Shumë prej inovacioneve që formësojnë jetën tonë të përditshme — nga mesazhet me tekst deri te teknologjia me komandë zanore — kanë filluar si zgjidhje të zhvilluara nga dhe për personat me aftësi të kufizuara.Megjithatë, pengesat sistemike vazhdojnë: diskriminimi, varfëria dhe shërbimet e paaksesueshme vazhdojnë të kufizojnë pjesëmarrjen e mbi një miliard personave me aftësi të kufizuara në mbarë botën.Në këtë Ditë Ndërkombëtare të Personave me Aftësi të Kufizuara, le të angazhohemi të punojmë krah për krah me personat me aftësi të kufizuara, në gjithë larmishmërinë e tyre, si partnerë të barabartë.Kur përfshirja është reale, përfitojnë të gjithë. Së bashku, mund të ndërtojmë shoqëri më të aksesueshme dhe më elastike, ku ne të gjithë të lulëzojmë.
1 prej5
Njoftimi për media
07 nëntor 2025
Kombet e Bashkuara në Shqipëri mirëpresin miratimin e Ligjit të ri për Barazinë Gjinore
Ligji i ri përditëson dhe forcon legjislacionin ekzistues për të eliminuar diskriminimin me bazë gjinore. Ai synon të garantojë, mbrojë dhe promovojë barazinë gjinore si një vlerë themelore demokratike. Duke harmonizuar kuadrin ligjor kombëtar me acquis të Bashkimit Europian për barazinë gjinore, Ligji për Barazinë Gjinore përfaqëson një gur themeli në rrugëtimin e Shqipërisë drejt anëtarësimit në BE dhe zbaton një rekomandim specifik të dhënë për Shqipërinë nga Komiteti i OKB-së për CEDAW.Ligji i ri riafirmon angazhimin e vendit për të përshpejtuar arritjen e barazisë thelbësore ndërmjet grave dhe burrave, siç është përcaktuar në Strategjinë Kombëtare për Barazinë Gjinore: ai identifikon masa për të eliminuar diskriminimin gjinor në fusha kyçe si puna, shëndetësia dhe mbrojtja sociale, teknologjitë e informacionit dhe komunikimit dhe media, bujqësia dhe zhvillimi rural, duke njohur dhe vlerësuar njëkohësisht punën e papaguar të kujdesit. Pa cenuar meritën, ligji nxit pjesëmarrjen gjithëpërfshirëse dhe të barabartë të grave dhe burrave si në administratën publike ashtu edhe në sektorin privat.Ligji për barazinë gjinore nuk synon të prezantojë gjini të reja, të rregullojë familjen apo të ndëshkojë burrat. Përkundrazi, duke krijuar kushte për akses të barabartë në mundësi, ai fuqizon si burrat, ashtu edhe gratë, djemtë dhe vajzat, dhe në fund të fundit familjen si shtyllë të strukturës shoqërore të vendit. Ky ligj nuk është vetëm për gratë. Ai është për të gjithë.Kombet e Bashkuara në Shqipëri dëshirojnë të njohin dhe vlerësojnë të gjithë ata që kanë kontribuar në arritjen e këtij momenti kyç përmes një procesi të gjatë dhe gjithëpërfshirës. Ne shprehim gjithashtu shqetësimin e thellë për faktin se debati publik shpesh është karakterizuar nga dezinformimi, përçarja dhe sulmet personale ndaj aktivisteve të grave dhe nëpunësve civilë ndërkombëtarë.
1 prej5
Njoftimi për media
24 tetor 2025
Akademia si katalizator për zhvillimin e kapitalit njerëzor në Shqipëri
Në konferencën e mbajtur në Aula Magna pranë godinës Liria në Qytet Studenti morën pjesë Silvio Gonzato, Ambasadori i Bashkimit Evropian në Shqipëri; Ingrid McDonald, Koordinatore e Përhershme e Kombeve të Bashkuara në Shqipëri; Massimiliano Paolucci, Menaxheri i Zyrës së Grupit të Bankës Botërore për Shqipërinë; Federica Mogherini, Rektore e Kolegjit të Evropës; dhe Olta Manjani, Zëvendësministre e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit dhe Kryetare e Grupit të Menaxhimit të Politikave të Integruara për Kapitalin Njerëzor, si dhe akademikë shqiptarë dhe ekspertë të zhvillimit të kapitalit njerëzor. Konferenca u bashkëkryesua nga Delegacioni i Bashkimit Evropian, Organizata e Kombeve të Bashkuara në Shqipëri dhe Zyra e Bankës Botërore në Shqipëri, duke evidentuar angazhimin e tyre të përbashkët për avancimin e kapitalit njerëzor si prioritet i përbashkët kombëtar dhe ndërkombëtar.
Konferenca theksoi rolin kryesor të akademisë në formësimin e agjendës për kapitalin njerëzor të Shqipërisë. Akademikët pjesëmarrës evidentuan nevojën për bashkëpunim më të fortë midis universiteteve, sektorit privat dhe politikëbërësve për të siguruar që sistemet e arsimit dhe formimit të pasqyrojnë më mirë nevojat e tregut të punës. Ata vunë në dukje se ky bashkëpunim është thelbësor për të ulur nivelin e papunësisë tek të rinjtë dhe për të nxitur kulturën e inovacionit. Diskutimet trajtuan tema kyç si rëndësia e investimeve publike në arsim dhe punësimi i të rinjve, miratimi i praktikave inovative të mësimdhënies dhe të nxënit, si dhe zhvillimin e strategjive për të kapërcyer hendekun midis akademisë dhe tregut të punës. Po ashtu, pjesëmarrësit nënvijëzuan rëndësinë e sistemeve të mbrojtjes sociale si instrumente për fuqizimin e familjeve dhe komuniteteve dhe për të garantuar që të gjithë qytetarët mund të përfitojnë nga progresi i Shqipërisë drejt rritjes së qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse.
Silvio Gonzato, Ambasadori i BE-së në Shqipëri, theksoi se investimi në njerëz nuk është kosto, por një investim që sjell përfitime të mëdha për shoqëritë dhe ekonomitë tona. Procesi i integrimit të Shqipërisë në BE po përshpejtohet dhe në qendër të këtij rrugëtimi qëndron zhvillimi i kapitalit njerëzor. Për më tepër, ai përbën edhe një nga kriteret për vlerësimin e përgatitjes së Shqipërisë për anëtarësimin në BE. Prandaj, ne do të vazhdojmë ta mbështesim Shqipërinë në këtë rrugëtim duke investuar në njerëz, duke fuqizuar komunitetet e cenueshme dhe duke ndërtuar së bashku një të ardhme të bazuar në vlera dhe mundësi të përbashkëta. Ingrid Macdonald, Koordinatore e Përhershme e Kombeve të Bashkuara në Shqipëri u shpreh: “Investimi në njerëz është në qendër të zhvillimit të qëndrueshëm dhe të ardhmes evropiane të Shqipërisë. Kombet e Bashkuara do të vazhdojnë të shërbejnë si integrues dhe katalizator duke përafruar investimet, duke ndarë ekspertizën dhe duke siguruar që njerëzit të vazhdojnë të jenë në qendër të reformës. Akademia është një element kyç i këtij rrugëtimi- për dëshmi, të dhëna, njohuri dhe aftësi. Sipas Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm, detyra jonë e përbashkët është e qartë: të ndërtojmë një shoqëri ku asnjë fëmijë nuk rritet në varfëri, asnjë punëtor nuk lihet pas dore dhe ku çdo person mund të arrijë potencialin e tij të plotë.”Massimiliano Paolucci, Menaxheri i Zyrës së Grupit të Bankës Botërore për Shqipërinë, vuri në dukje rëndësinë e investimeve të qëndrueshme në arsim, inovacion dhe zhvillimin e aftësive, për të zhbllokuar potencialin afatgjatë të rritjes dhe konkurrueshmërisë së Shqipërisë.Olta Manjani, Zëvendësministre e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit dhe Kryetare e Grupit të Menaxhimit të Politikave të Integruara për Kapitalin Njerëzor, theksoi se duke modernizuar sistemet e arsimit, duke promovuar të nxënit gjatë gjithë jetës dhe duke përshtatur aftësitë me nevojat e tregut të punës, do të mund të krijojmë një fuqi punëtore që është produktive, e aftë, konkurruese dhe gati për integrimin e Shqipërisë në Bashkimin Evropian. Federica Mogherini, Rektore e Kolegjit të Evropës, reflektoi mbi rëndësinë e zhvillimit të kapitalit njerëzor si një nga shtyllat, ndoshta të nënvlerësuara, por jetësore, të procesit të integrimit evropian. Zhvillimi i njohurive dhe kapaciteteve të popullsisë është thelbësor dhe Kolegji i Evropës do të kontribuojë aktivisht për këtë.
“Momente të tilla harmonizimi janë të rralla. Le ta shndërrojmë konvergjencën e sotme në ndryshim të qëndrueshëm të sistemeve. Së bashku, qeveria, BE-ja, OKB-ja, Banka Botërore, shoqëria civile dhe akademia mund të bëjmë të mundur që çdo fëmijë shqiptar të arrijë potencialin e tij të plotë. Ky është zhvillimi i kapitalit njerëzor që Shqipëria meriton, dhe ky është themeli mbi të cilin do të ndërtohet Shqipëria evropiane.” Diskutimet pasqyruan tema më të gjera të partneritetit dhe përgjegjësisë së përbashkët në avancimin e agjendës së zhvillimit të Shqipërisë. BE-ja, OKB-ja dhe Banka Botërore në Shqipëri konfirmuan edhe njëherë angazhimin e tyre të përbashkët për të mbështetur politikat dhe investimet që fuqizojnë njerëzit dhe forcojnë qëndrueshmërinë, përfshirjen dhe kapacitetin e vendit për inovacion. Ata gjithashtu nënvizuan se koordinimi i fazave të anëtarësimit të Shqipërisë në BE me Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm (OZHQ) është një mundësi të mirë për të nxitur reforma të bazuara në prova dhe me në qendër njerëzit që do të garantojnë që askush të mos mbetet pas.
Përpara konferencës, të tre institucionet publikuan së bashku një artikull me titull “Investimi në Kapitalin Njerëzor të Shqipërisë: Një Partneritet Strategjik për Integrimin në BE dhe Zhvillimin e Qëndrueshëm”. Artikulli theksoi se forca më e madhe e Shqipërisë dhe çelësi i së ardhmes së saj qëndron te populli i saj, veçanërisht te fëmijët dhe të rinjtë. Artikulli bën thirrje për investime strategjike në edukimin në fëmijërinë e hershme, kompetencat digjitale dhe tregjet gjithëpërfshirëse të punës si hapa thelbësorë drejt forcimit të kapitalit njerëzor të Shqipërisë dhe sigurimit që integrimi në BE të sjellë përfitime të prekshme për të gjithë.
Lexoni artikullin në anglisht: https://albania.un.org/en/303643-albanias-human-capital-investment-strategic-partnership-eu-integration-and-sustainable
Lexoni artikullin në shqip: https://albania.un.org/sq/303643-investimi-n%C3%AB-kapitalin-njer%C3%ABzor-n%C3%AB-shqip%C3%ABri-nj%C3%AB-partneritet-strategjik-p%C3%ABr-integrimin-n%C3%AB-be
Konferenca theksoi rolin kryesor të akademisë në formësimin e agjendës për kapitalin njerëzor të Shqipërisë. Akademikët pjesëmarrës evidentuan nevojën për bashkëpunim më të fortë midis universiteteve, sektorit privat dhe politikëbërësve për të siguruar që sistemet e arsimit dhe formimit të pasqyrojnë më mirë nevojat e tregut të punës. Ata vunë në dukje se ky bashkëpunim është thelbësor për të ulur nivelin e papunësisë tek të rinjtë dhe për të nxitur kulturën e inovacionit. Diskutimet trajtuan tema kyç si rëndësia e investimeve publike në arsim dhe punësimi i të rinjve, miratimi i praktikave inovative të mësimdhënies dhe të nxënit, si dhe zhvillimin e strategjive për të kapërcyer hendekun midis akademisë dhe tregut të punës. Po ashtu, pjesëmarrësit nënvijëzuan rëndësinë e sistemeve të mbrojtjes sociale si instrumente për fuqizimin e familjeve dhe komuniteteve dhe për të garantuar që të gjithë qytetarët mund të përfitojnë nga progresi i Shqipërisë drejt rritjes së qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse.
Silvio Gonzato, Ambasadori i BE-së në Shqipëri, theksoi se investimi në njerëz nuk është kosto, por një investim që sjell përfitime të mëdha për shoqëritë dhe ekonomitë tona. Procesi i integrimit të Shqipërisë në BE po përshpejtohet dhe në qendër të këtij rrugëtimi qëndron zhvillimi i kapitalit njerëzor. Për më tepër, ai përbën edhe një nga kriteret për vlerësimin e përgatitjes së Shqipërisë për anëtarësimin në BE. Prandaj, ne do të vazhdojmë ta mbështesim Shqipërinë në këtë rrugëtim duke investuar në njerëz, duke fuqizuar komunitetet e cenueshme dhe duke ndërtuar së bashku një të ardhme të bazuar në vlera dhe mundësi të përbashkëta. Ingrid Macdonald, Koordinatore e Përhershme e Kombeve të Bashkuara në Shqipëri u shpreh: “Investimi në njerëz është në qendër të zhvillimit të qëndrueshëm dhe të ardhmes evropiane të Shqipërisë. Kombet e Bashkuara do të vazhdojnë të shërbejnë si integrues dhe katalizator duke përafruar investimet, duke ndarë ekspertizën dhe duke siguruar që njerëzit të vazhdojnë të jenë në qendër të reformës. Akademia është një element kyç i këtij rrugëtimi- për dëshmi, të dhëna, njohuri dhe aftësi. Sipas Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm, detyra jonë e përbashkët është e qartë: të ndërtojmë një shoqëri ku asnjë fëmijë nuk rritet në varfëri, asnjë punëtor nuk lihet pas dore dhe ku çdo person mund të arrijë potencialin e tij të plotë.”Massimiliano Paolucci, Menaxheri i Zyrës së Grupit të Bankës Botërore për Shqipërinë, vuri në dukje rëndësinë e investimeve të qëndrueshme në arsim, inovacion dhe zhvillimin e aftësive, për të zhbllokuar potencialin afatgjatë të rritjes dhe konkurrueshmërisë së Shqipërisë.Olta Manjani, Zëvendësministre e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit dhe Kryetare e Grupit të Menaxhimit të Politikave të Integruara për Kapitalin Njerëzor, theksoi se duke modernizuar sistemet e arsimit, duke promovuar të nxënit gjatë gjithë jetës dhe duke përshtatur aftësitë me nevojat e tregut të punës, do të mund të krijojmë një fuqi punëtore që është produktive, e aftë, konkurruese dhe gati për integrimin e Shqipërisë në Bashkimin Evropian. Federica Mogherini, Rektore e Kolegjit të Evropës, reflektoi mbi rëndësinë e zhvillimit të kapitalit njerëzor si një nga shtyllat, ndoshta të nënvlerësuara, por jetësore, të procesit të integrimit evropian. Zhvillimi i njohurive dhe kapaciteteve të popullsisë është thelbësor dhe Kolegji i Evropës do të kontribuojë aktivisht për këtë.
“Momente të tilla harmonizimi janë të rralla. Le ta shndërrojmë konvergjencën e sotme në ndryshim të qëndrueshëm të sistemeve. Së bashku, qeveria, BE-ja, OKB-ja, Banka Botërore, shoqëria civile dhe akademia mund të bëjmë të mundur që çdo fëmijë shqiptar të arrijë potencialin e tij të plotë. Ky është zhvillimi i kapitalit njerëzor që Shqipëria meriton, dhe ky është themeli mbi të cilin do të ndërtohet Shqipëria evropiane.” Diskutimet pasqyruan tema më të gjera të partneritetit dhe përgjegjësisë së përbashkët në avancimin e agjendës së zhvillimit të Shqipërisë. BE-ja, OKB-ja dhe Banka Botërore në Shqipëri konfirmuan edhe njëherë angazhimin e tyre të përbashkët për të mbështetur politikat dhe investimet që fuqizojnë njerëzit dhe forcojnë qëndrueshmërinë, përfshirjen dhe kapacitetin e vendit për inovacion. Ata gjithashtu nënvizuan se koordinimi i fazave të anëtarësimit të Shqipërisë në BE me Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm (OZHQ) është një mundësi të mirë për të nxitur reforma të bazuara në prova dhe me në qendër njerëzit që do të garantojnë që askush të mos mbetet pas.
Përpara konferencës, të tre institucionet publikuan së bashku një artikull me titull “Investimi në Kapitalin Njerëzor të Shqipërisë: Një Partneritet Strategjik për Integrimin në BE dhe Zhvillimin e Qëndrueshëm”. Artikulli theksoi se forca më e madhe e Shqipërisë dhe çelësi i së ardhmes së saj qëndron te populli i saj, veçanërisht te fëmijët dhe të rinjtë. Artikulli bën thirrje për investime strategjike në edukimin në fëmijërinë e hershme, kompetencat digjitale dhe tregjet gjithëpërfshirëse të punës si hapa thelbësorë drejt forcimit të kapitalit njerëzor të Shqipërisë dhe sigurimit që integrimi në BE të sjellë përfitime të prekshme për të gjithë.
Lexoni artikullin në anglisht: https://albania.un.org/en/303643-albanias-human-capital-investment-strategic-partnership-eu-integration-and-sustainable
Lexoni artikullin në shqip: https://albania.un.org/sq/303643-investimi-n%C3%AB-kapitalin-njer%C3%ABzor-n%C3%AB-shqip%C3%ABri-nj%C3%AB-partneritet-strategjik-p%C3%ABr-integrimin-n%C3%AB-be
1 prej5
Burimet e fundit
1 / 11
Burimet
20 qershor 2023
Burimet
20 qershor 2023
Burimet
21 qershor 2023
1 / 11